İstanbul’un 366 kapısı bulunurdu. Her bir kapıda görevli olan bekçi, kapıcı ve gözcülere bayram günlerinde bahşişler verilirdi. Bu özel günler geldiğinde surların burç ve duvarlarına yüz binden fazla haçlı sancak, bayrak, alem ve ikon şeklinde süsler asılırdı. Flandra tarzı heykel ve putlar ile kalenin tamamı adeta bir tören alanına çevrilirdi. Her bir kapının önünde trompet, lüturya boruları, büyük davullar (organ), Yunan çanları çalınır, şenlikler düzenlenirdi. Kalenin duvarları renkli ipekten bayraklarla kaplanır, adeta bir lale bahçesini andırırdı. Hıristiyanlar ve diğer dinlere mensup birçok insan İstanbul’a gelerek bu süslemeleri ve görkemi izler, büyük hayranlıkla şehirden ayrılırlardı Ephesus Guide.
Kale Kapıları ve Aralarındaki Mesafeler
Aşağıda İstanbul surları boyunca yer alan 27 ana kapının bir listesini ve bunlar arasındaki mesafeleri adım cinsinden bulabilirsiniz:
Yedikule Köşkü – Yedikule Kapısı: 1.000 adım, Silivri Kapısı: 2.010 adım, Yenikapı: 1.000 adım, Topkapı: 2.900 adım, Edirnekapı: 1.000 adım, Eğrikapı: 900 adım, Bu altı kapı batı yönünde, Edirne tarafına bakar.
Ayvansaray Kapısı: 1.000 adım, Balat Kapısı: 700 adım, Fener Kapısı: 900 adım, Petre Kapısı: 600 adım, Yenikapı (ikinci kez geçer): 100 adım, Ayakapı: 300 adım, Cibali Kapısı: 400 adım, Unkapanı Kapısı: 400 adım, Ayazma Kapısı: 400 adım, Odun Kapısı: 400 adım, Zindan Kapısı: 300 adım, Balıkpazarı Kapısı: 400 adım, Yeni Cami Kapısı: 300 adım
Bu kapı, cami yapımı sırasında açılan ve “Valide Kapısı” adıyla da bilinen özel bir kapıdır. Kalabalık cemaatin camiye ulaşımı için yapılmıştır.
Şehit Kapısı: 300 adım
Ayvansaray Kapısı’ndan Şehit Kapısı’na kadar olan 14 kapı deniz kıyısında, kuzeye bakar İstanbul’un Surları ve Onarım Faaliyetleri.
Saray Etrafındaki Özel Kapılar
Saray-ı Hümâyûn (Topkapı Sarayı) çevresinde yer alan bazı özel kapılar şunlardır:
Kireççibaşı Kapısı, Yalıkapısı, Topkapısı, Uğrunkapı: Saray içindeki suçluların denize atıldığı kapılardır. Balıkçılar Kapısı ve İçahır Kapısı: Güneye bakar. Bayezid Han Kapısı: Güneye açılır ama genellikle kapalı tutulur. Bâb-ı Hümâyûn: Sarayın ana ve yüksek kapısıdır, güneye açılır. Servi Kapısı: Padişahların kılık değiştirerek şehirde dolaşmak ya da Ayasofya’ya gitmek için kullandığı büyük bir kapıdır. Sultan İbrahim Han Kapısı: Soğukçeşme yakınında, güney yönüne bakan büyük bir kapıdır. Sokullu Mehmed Paşa Kapısı: Alay Köşkü dibinde, batıya bakan küçük bir kapıdır. Süleyman Han Kapısı: Bir gecede açılmıştır. Maktul İbrahim Paşa’nın gizlice giriş yaptığı, batıya bakan bir kapıdır. Günümüzde kapalıdır. Demirkapı: Bostancı ve saray görevlileri için açılmış, batıya bakan büyük bir kapıdır.
Ahırkapı’dan Demirkapı’ya kadar sayılan sekiz özel kapı İstanbul’un iç kısımlarına açılır. Sarayburnu tarafında yer alan beş özel kapı ise deniz kıyısında bulunduğundan kuzeye bakar. Bu kapıların hepsi demirden yapılmış, sanat değeri yüksek ve oldukça heybetli kapılardır.
